22-punten checklist - kopen van een tweedehands motor

22-punten checklist voor het kopen van een tweedehands motor

Bij het kopen van een tweedehands motor kun je al snel wat mankementen over het hoofd zien. In al je enthousiasme die bij het kopen van een motor komt kijken, kunnen we ons dit goed voorstellen.

Het is sowieso verstandig om een grondige check te doen van de motor. En bij alles wat daarbij komt kijken vergeet je vaak al snel een aantal zaken te controleren. Of mis je zelf de kennis die je hiervoor nodig hebt. En heel soms komt het voor dat een verkoper probeert om de motor er mooier uit te laten zien dan hij in werkelijkheid is.

Om te voorkomen dat je belangrijke zaken vergeet te controleren, hebben we een grondige checklist voor je samengesteld. Deze lijst dient als leidraad bij het kopen van een tweedehands motor.

Loop deze lijst bij langs en je bent er zeker van dat je geen kat in de zak zult kopen.

Wat is handig om mee te nemen wanneer je gaat kijken naar een tweedehands motor?

Een grote en kleine schroevendraaier
Zaklamp met volle batterijen (je kunt ook de zaklamp van je mobiele telefoon gebruiken)
Een vriend, vriendin of kennis (met helm). Bij voorkeur iemand met verstand van zaken
Notitieblok en pen of potlood
Motorkleding om te dragen tijdens een proefrit
Je rijbewijs, identiteitsbewijs of paspoort als onderpand
Deze checklist

De checklist:

1. Eerste indruk van de algehele staat van de motorfiets.

Loop om de motor heen en kijk of er op het eerste gezicht dingen opvallen die niet direct normaal lijken. Denk bijvoorbeeld aan aftermarket knipperlichten, een omgebogen nummerbord en oprullende randen bij de banden. Kijk ook of je deuken, krassen of andere beschadigingen aan de motor ziet. Vergeet tot slot niet om te kijken of je slijtage aan de voetsteunen ziet.

Door deze eerste visuele inspectie zie je al vrij snel zaken die aangeven hoe de motor is gebruikt. Oprullende randen bij banden betekent bijvoorbeeld dat de motor regelmatig is gebruikt tijdens een circuitdag of in de weekenden flink op z’n staart is getrapt.

2. Check de remblokken

Doe dit zowel voor als achter. Op de remblokken dient nog voldoende frictiemateriaal aanwezig te zijn. Op z’n minst 3 mm. Bij nieuwe remblokken varieert deze dikte tussen de 5 tot 8 mm.

3. Controleer de remschijven.

Remschijven zijn in veel gevallen zowel voor als achter aanwezig. Bij oudere motorfietsen kun je zelfs nog een trommelrem tegenkomen. Hoe controleer je de remschijven?

1.Zorg er eerst voor dat het wiel vrij rond kan draaien. Draai vervolgens het wiel rond om te ontdekken of er geen slag in de remschijf zit. Heb je twijfels? Gebruik dan een schroevendraaier om deze langs de voorvork op een vast punt langs de schijf te laten staan.

Zit er een slag in? Dan zul je dat op deze manier duidelijk zien. Dit is geen goed teken. Want een slag in de schijf zorgt voor een variërende remdruk. Hierdoor zul je een pompend gevoel in je remhendel voelen tijdens het rijden.

2. Ga met je nagel over het oppervlak van de remschijf. Voel je groeven in de schijf? Dan is de kans groot dat er ooit met versleten remblokken is gereden waardoor de schijf is beschadigd.

3. Heeft de motor meer dan 30.000 km gereden? Geen zorgen, ook in dit geval zou je nog in staat moeten zijn om de dikte van de schijf te controleren.

4. Check de remvloeistof en koppelingsvloeistof (indien hydraulisch)

Beide check je op kleur. Nieuwe remvloeistof is transparant geel van kleur. Is de vloeistof ondoorzichtig en vuil bruin van kleur? Dan is deze aan vervanging toe.

Deze vloeistof trekt namelijk na verloop van tijd vocht aan en wanneer deze te lang wordt gebruikt, heeft dit een negatief effect op het remmen en schakelen. Want vocht verlaagt namelijk het kookpunt van de vloeistof.

Ook kan het vocht tot gasbellen leiden. Omdat remvloeistof niet samendrukbaar is en gas wel, kan dit ertoe leiden dat je remdruk wegvalt of vermindert.

5. Controleer de velgen en wiellagers

Kijk of je visuele beschadigingen aan de velg ziet. Hiervoor hoef je alleen maar goed te kijken. Check bij een spaakwiel of alle spaken aanwezig zijn en dat deze allemaal recht zijn en de juiste spanning hebben.
Draai het wiel vrij rond en houd wederom een schroevendraaier langs de rand van de velg. Hierdoor zie je al snel of er eventueel een slag in de velg zit.

Hoe controleer je de wiellagers?

Houd het stuur tegen zijn aanslag. Hiermee bedoelen we dat je het stuur naar links of rechts moet bewegen, tot het niet verder kan. Laat daarna iemand anders het stuur vasthouden. Probeer het wiel haaks op de rijrichting in horizontale en verticale richting te bewegen. Dit zou niet mogelijk mogen zijn. Kun je het wiel wél bewegen dan mag je er van uitgaan dat dit duidt op versleten wiellagers.

6. Controleer de balhoofdlagers en stuuruitslag

De stuuruitslag kun je simpel controleren door te kijken of de nokken op de onderste kroonplaat aanwezig zijn. Wanneer je de motor op de middenbok zet en iemand even achterop leunt dan kun je het stuur vrij ronddraaien. Check dan gelijk even of de nokken hun werk doen bij maximale stuuruitslag.
Om de balhoofdlagers te controleren laat je wederom iemand, wanneer de motor op het middenbok staat, op de achterzijde van de motor leunen. Grijp nu beide vorkpoten aan de onderzijde lichtjes vast en draai het stuur op die manier van links naar rechts. Dit moet lekker soepel gaan.

Voel je wat haperingen of zijn er stukken waar de stuurbeweging stokt? Dan zijn de balhoofdlagers niet helemaal goed meer. Valt het stuur niet naar de stuuruitslag maar blijft hij halverwege hangen? Dan is het balhoofd waarschijnlijk te strak opgespannen.

Als laatste trek je de vorkpoten vanaf de onderzijde naar je toe en weer terug. Normaal gesproken zou je hier geen beweging in moeten krijgen of voelen. Voelt het wat ruim, alsof je de vorkpoten een paar millimeter heen en weer kunt bewegen? Dan zijn de lagers ruim. In dit geval kan het zijn dat ze of vervangen dienen te worden of in ieder geval te worden opgespannen.

7. Visuele controle van de voorvork en -keerringen

Het dunnere deel van de voorvorkpoten (binnenpoten) is enigszins gevoelig voor steenslag. Controleer deze dan ook op putjes en eventuele kleine roestplekjes. Indien dit zichtbaar is, kan het zijn dat de voorvork keerringen snel/makkelijk gaan lekken. Dit heeft een negatief effect op je rijplezier.

Ook kun je voelen en zien of de binnenpoten droog zijn. Wanneer de keerringen (of 1 van de 2) lek is dan zul je een donkere, vochtige ring om de poot zien op de plek waar de olierestanten zich opbouwen. Is dit het geval? Dan dient de keerring te worden vervangen.

8. Algehele controle elektronica

Zet de motor op het contact en kijk allereerst of er geen waarschuwingsmeldingen te zien zijn. Zie je een service intervalmelding? Dit kan een indicatie zijn dat de motor aan een onderhoudsbeurt toe is. Controleer de werking van de knipperlichten, groot- en dimlicht, remlicht evenals de overige schakelaars (sommige kun je uiteraard alleen testen tijdens een proefrit) en vergeet tot slot de dashboard verlichting niet.

9. Controleer waar mogelijk de bedrading

Bij de meeste motorfietsen kun je op meerdere plekken prima de visuele staat van de bedrading controleren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de bedrading van de schakelaars aan het stuur, onder het contactslot, langs de binnenzijde van het frame, en onder het zadel. Ziet dit er allemaal origineel uit? Of valt het op dat er ergens iets opnieuw is ingetapet of er afwijkende stekkertjes zijn gebruikt?

Dit is geen goed teken. Want bij motorfietsen ligt dit een stuk gevoeliger dan bij bijvoorbeeld auto's. Wanneer er hier dingen afwijken, kan dit voor veel problemen zorgen en leiden tot een hoop zoekwerk. En dit kan flink in de kosten lopen.

10. Inspectie van de banden

Het mooie aan motorbanden is dat ze je veel informatie kunnen geven over het gebruik van de motorfiets. Lijkt het bijvoorbeeld alsof de band niet mooi rond is maar bijna een soort van vierkant is? Dan kun je uitgaan van een lange afstand rijder met een rustig rijgedrag.

Zie je echter het tegenovergestelde en is de band echt tot op de rand benut? Dan kun je uitgaan van een sportieve rijder. Verder zou je de volgende punten kunnen checken;

Profiel diepte. Is dit minder dan 2mm? Dan is de band eigenlijk toe aan vervanging. Alhoewel men wettelijk 1mm hanteert is dit niet aan te raden. Met die paar milimeter extra waarmee je daadwerkelijk contact met de weg maakt, wil je geen enkel risico nemen.
Algehele conditie van de band. Heeft de band een ongelijk slijtage patroon? Bijvoorbeeld meer slijtage voor de groef dan achter de groef? Dan heeft dit ondanks de aanwezigheid van voldoende profiel een zeer negatieve werking op het rijgedrag. Dit verneem je zowel tijdens het remmen als bij het insturen van een bocht en is zonder meer af te raden.
Leeftijd van de banden. Omdat banden voor een motorfiets zo belangrijk zijn, is het aan te raden deze na zo’n 5 jaar te vervangen. Zelfs als het profiel nog prima in orde is. Je vindt op de band een DOT code waarmee je de leeftijd kunt achterhalen. Deze is tegenwoordig 4 cijfers lang. De eerste 2 cijfers zijn de productie week en de laatste 2 cijfers het jaar. DOT 1417 houdt in dat de band dateert van de 14e week van het jaar 2017.

11. Ketting en tandwielen

Wanneer de motor is voorzien van ketting en tandwielen dan is ook hier een visuele inspectie van belang. Ondanks dat ketting en tandwielen over het algemeen de norm zijn, bestaan er ook nog motoren met cardanaandrijving.

Goed, bij dit punt hebben we ‘t over het controleren van de ketting en tandwielen. Dus laten we ons daarop focussen.

Het voortandwiel is lastig te checken zonder te moeten sleutelen, maar het achtertandwiel en de ketting zelf zal een prima leidraad zijn.

Het achtertandwiel vertelt je de staat door de vorm van de tanden te inspecteren. Wanneer nieuw dan is de tand zowel links als rechts exact gelijk qua vorm. Is deze aan vervanging toe? Dan zul je zien dat de tandjes een soort van haaienvin vorm hebben of beginnen te krijgen. In dat geval is de ene kant dus duidelijk ingesleten ten opzichte van de andere kant. Mocht dit zo zijn, dan weet je dat het voortandwiel nog erger zal zijn. Deze maakt immers veel meer rotaties dan het achterste tandwiel.
De ketting dient uiteraard goed te zijn gesmeerd. En wanneer je deze aan de achterzijde van het tandwiel naar achteren probeert te trekken, zou de ketting maar een beetje mogen meegeven.

Laat trouwens even iemand op de motor zitten zodat je de speling van de ketting kunt controleren. Beweeg de onderzijde van de ketting op en neer waarbij de speling zo’n 2 tot 3 cm zou moeten zijn. Dat kun je handig bepalen door de dikte van twee tot drie vingers als maatstaf te nemen.

Is dit meer? Dan dient de ketting te worden afgesteld. Check de stelmogelijkheid aan de achtervork om te kijken of hier nog voldoende stelmogelijkheid aanwezig is. Is dit niet het geval dan ben je waarschijnlijk aan een nieuwe kettingset toe. Omdat dit altijd als complete set (ketting en tandwielen) dient te gebeuren, kan deze reparatie aardig in de cijfers lopen.

12. Controle achterbrug (swingarm) lagers en hevelsysteem achtervering lagers

Zet de motor op de middenbok. Wanneer er geen middenbok aanwezig is, kun je deze op de zijstandaard zetten. Laat de motor links voorover hellen zodat het achterwiel vrijkomt zodat je de lagers in zowel de achterbrug als ook het hevelsysteem controleren.

Pak de achterbrug met beide handen vast en beweeg deze van links naar rechts. Als de achterbrug nog helemaal in orde is, zul je geen speling voelen. Mocht je dit wel voelen, is er waarschijnlijk sprake van slijtage aan de achterbrug lagers. Je kunt dan vet aan de achterbrug lagers toevoegen. In het ergste geval dienen de lagers te worden vervangen.
Wanneer je de achterbrug aan de achterzijde vastpakt en deze op en neer probeert te bewegen, zou ook hier geen speling in mogen zitten. Verneem je hier wel speling? Dan kun je het hevelsysteem visueel inspecteren terwijl je de achterbrug op en neer beweegt. Je zult dan zien op welke verbinding van het hevelsysteem de speling zit.

13. Vraag naar de onderhoudsboekjes (onderhoudshistorie)

Wanneer deze aanwezig zijn dan kun je je een goed beeld schetsen van de staat van onderhoud van de motorfiets. Heeft de motor altijd netjes zijn beurten gehad dan is dit zeker een pluspunt. Zijn deze niet aanwezig? Dan mag je op zijn minst verwachten dat er nog nota's van uitgevoerde onderhoud of reparaties aanwezig zijn. Is dit niet het geval? Dan kun je, afhankelijk van de vraagprijs en jouw wensen, misschien beter verder zoeken.

14. Controleer de motor op lekkage of sporen daarvan

Bij de hedendaagse motoren, indien verzorgd zoals het hoort, mag je eigenlijk altijd verwachten dat er geen sporen van lekkage aanwezig zijn. Om dit te controleren zul je door de knieën moeten en de motor op zijn minst aan de onderzijde goed moeten controleren.

Zie je sporen van olie? Probeer dan in te schatten waar het vandaan komt en wat het zou kosten om dit te verhelpen. Gaat het om een motorfiets met ketting en tandwielen? Dan is het goed om te weten dat, wanneer deze goed is onderhouden, er in de buurt van het voortandwiel lijkt alsof er iets lekt of op zijn minst zweet. Hier hoef je je geen zorgen om te maken.

Het gaat in dit geval vaak om het smeermiddel van de ketting. Dit smeermiddel hoopt zich rondom het voortandwiel enigszins op. En door de warmte van het blok wordt dit vanzelf weer vloeibaar.

15. Doe een kilometerstand check

Sinds 2021 is de kilometerstand registratie ook voor motorfietsen verplicht. Helaas beschikt het RDW nog niet over een uitgebreide database. Hierdoor is het nog niet mogelijk om de kilometerstand online te controleren.

Gelukkig kom je met een portie gezond verstand een heel eind.

Het gaat er dan met name om of de kilometerstand aannemelijk is ten opzichte van de algehele staat van de motorfiets en de aanwezige onderhoudshistorie. Heeft de motorfiets in 2017 bijvoorbeeld zijn laatste onderhoudsbeurt gehad bij 20.00 km en er staat 4 jaar later slechts 23.000 km op de teller? Dat is op z’n minst twijfelachtig te noemen. Op zo'n moment kun je de verkoper het beste om tekst en uitleg vragen.

16. Controleer het kenteken op juistheid

Hier zijn 2 zaken van belang; Ten eerste wil je zeker weten dat het framenummer (voertuigidentificatienummer of VIN) overeenkomt met wat er op het kentekenbewijs staat. Deze vind je meestal op het balhoofd van de motorfiets. Daarnaast is het belangrijk om te checken of het om een import motorfiets gaat. Is dit het geval dan zullen de datum eerste toelating en datum eerste inschrijving Nederland van elkaar verschillen.

17. Check het oliepeil en de staat van de olie

Het oliepeil is vrij eenvoudig te controleren aangezien veel motorfietsen een kijkglas aan de zijkant van het motorblok hebben. Hier staat een min- en max streep op waardoor je dit snel en eenvoudig kunt checken.

Let op: Houd de motorfiets hiervoor wel rechtop en wacht even tot het peil goed in zicht komt. Wanneer de motor op de standaard staat (zowel middenbok als zijstandaard), kun je het peil niet nauwkeurig checken. Deze procedure geldt trouwens ook wanneer de motorfiets over een peilstok beschikt.

Is het oliepeil correct? Schroef dan de vuldop nog even los om te kijken of zich hier witte smurrie heeft opgebouwd. Is dit het geval? Dan is de kans groot dat men alleen korte afstanden heeft gereden.

Heb jij even geluk! Dit betekent dat de motor aan een stevige rit toe is.

18. Controleer op schade of tekenen hiervan

Inspecteer het frame en de achterbrug op krassen, deuken of andere beschadigingen. Zie je op de achterbrug bijvoorbeeld een beschadiging ter hoogte van de beschermplaat van de voetsteun? Dan kan het goed zijn dat in het verleden een glijpartij heeft plaatsgevonden waarbij de beschermplaat in de achterbrug is geslagen. Bij reparatie zijn vervolgens alleen de beschermplaat en voetsteun vervangen en is niet om de achterbrug gedacht. Dit wil niet zeggen dat dit een probleem is, maar het is bij een soortgelijk voorbeeld zeker aan te raden om de rest nog beter te inspecteren.
In geval er kuipdelen op de motor zitten is het belangrijk om ook de binnenzijde van de deze delen te controleren. Men wil kuipdelen nog wel eens herstellen maar dit dan aan de binnenzijde niet netjes afwerken. Je ziet dan meteen een stukje schadehistorie naar voren komen.
Alle uitstekende delen aan een motorfiets zijn bij een eventuele valpartij natuurlijk als eerste aan schade onderhevig. Denk hierbij aan de onderzijden van de vorkpoten, rem- en koppelingshendel, knipperlichten, randen achterbrug e.d. Loop deze delen dan ook goed bij langs.

19. Doe een basis uitlijncontrole

Je wilt natuurlijk dat het frame recht is om te kunnen genieten van een goed handelbare motorfiets. Hoe doe je dat? Daar hebben we een handigheidje voor. Deze controle is niet 100% waterdicht maar geeft je wel een vrij goed beeld.

Een eerste check kun je doen door de motorfiets op tegels of klinkers te zetten met het achterwiel exact in het midden van een tegel. Zet nu het stuur recht en ga achter de motor laag bij de grond naar voren kijken. Als het goed is, zullen zowel voor- als achterwiel aan beide zijden van de band evenveel ruimte tot de rand van de tegel hebben.

Blijkt dit bij het voorwiel af te wijken? Dan is er waarschijnlijk iets mis met de uitlijning. Je zou dit trouwens ook kunnen checken door een flinke lat langs de motor te leggen en de afstanden te controleren. Maar hé, dan moet je die wel net bij je hebben.

20. Controleer alle sleutels

Kijk of alle sleutels aanwezig zijn. Niet alleen de hoofd- en reservesleutels maar ook eventuele sleutels die bijvoorbeeld bij een kofferset of remschijfslot horen. Test ook of alle sleutels op de daartoe bestemde sloten passen en werken. En als je daar toch mee bezig bent, controleer dan ook meteen de werking van het stuurslot.

21. Start de motor en controleer op verdachte geluiden e.d.

Het is zover, je mag de motor voor het eerst starten! Waar kun je nu op letten?

Start de motor direct bij de eerste poging of komt deze moeilijk op gang? Je mag verwachten dat de motor gelijk aanslaat. Zeker bij de moderne motoren met brandstofinjectie. Bij deze motoren is namelijk geen handmatige choke meer aanwezig. Is het nog een motorfiets met handbediende choke? Dan zou de motor koud en met choke volledig open ook gewoon meteen moeten starten. Check dan ook gelijk even of deze goed werkt. Je zou deze stapsgewijs minder open moeten kunnen zetten waarbij de motor in toerental zal zakken zonder af te slaan.
Luister goed naar bijgeluiden in het blok. Wanneer je de motor net hebt gestart, kan het zijn dat je kortstondig getik hoort. Dit zijn waarschijnlijk de kleppen die je even hoort omdat de olie rondgepompt moet worden. Dit mag echter slechts van korte duur zijn. Blijf je dit getik horen? Dan kan het zijn dat de kleppen afgesteld moeten worden. Zijn het echter de hydraulische kleppen? Dan ben je wellicht verder van huis.

Ook zou je eventueel een soort van “geratel” kunnen horen. Dit zou zeker het geval kunnen zijn bij een motorfiets met een nokkenas ketting in plaats van tandwielen. Hoor je een dergelijke ratel dan kan het zijn dat de kettingspanner niet afdoende werkt of dat zelfs de nokkenasketting toe is aan vervanging. Dit zou echter wel gepaard moeten gaan met een bepaalde kilometerstand. Je mag hierbij al snel denken aan 40.000km of meer.
Check de rook die uit de uitlaat komt. Het is normaal dat er wat rookvorming (witte rook) ontstaat wanneer je de motor start. Dit is met name de condens. Is de motor op temperatuur en blijft er witte rook zichtbaar? Dan kan dit duiden op een lekke koppakking.

Zie je blauwe in plaats van witte rook en blijft dit aanwezig? Dan duidt dit op olieverbruik wat bijvoorbeeld kan worden veroorzaakt door lekkende kleprubbers of versleten zuigerveren. Dit zou zeker een signaal moeten zijn om goed na te denken over de eventuele aanschaf.

22. Dan eindelijk maar toch: De proefrit!

Ja inderdaad, het is zover. Ben je tevreden over alles wat je tot nu toe hebt gezien en gecontroleerd? Dan is het tijd voor de proefrit. Waar kun je tijdens de proefrit op letten?

Test de koppeling tijdens het rijden. Het aangrijpingspunt zou ergens in het midden van de slag van het koppelingshendel moeten zitten. Tevens dient deze soepel aan te grijpen en geen schokkerig of hakkelend gevoel in de hendel teweeg brengen. Ook moet de motor soepel in zijn versnelling te zetten zijn als je het hendel in trekt. Gaat dit met moeite? Dan mag je twijfelen over de afstelling of het goed vrijkomen van de koppelingsplaten.
Tijdens het rijden kun je letten op het rijgedrag van de motorfiets. Gedraagt de motor zich bij het remmen zoals verwacht mag worden? Hoe voelt het remhendel tijdens het remmen? Voel je drukverschil in de hendel? Dan zouden de remschijven toch krom kunnen zijn. Dit ondanks de visuele inspectie van eerder. Gebruik ook de achterrem om zeker te zijn van een juiste werking.
Wanneer de motor lekker op temperatuur is, wil je de motor even lekker door de toeren laten klimmen. Dit zou normalerwijze traploos moeten gaan. Houdt de motor wat in bij bepaalde toeren of vertoont hij schokkerig gedrag? Dan zou de afstelling wel eens aan onderhoud toe kunnen zijn.
Rijd als het mogelijk is nog even een stuk snelweg om ook daar het rijgedrag van de motorfiets uit te proberen. Hier kun je goed testen hoe de motor zich gedraagt bij verschillende snelheden. Is het bij elke snelheid genieten en rechttoe, rechtaan? Of verneem je bij bepaalde snelheden trillingen of meer instabiliteit? Dergelijk gedrag zou bijvoorbeeld kunnen ontstaan door de voorband, een verkeerde afstelling van de vering of toch balhoofdlager.

Conclusie

En dat was het dan! Je hebt nu alles gedaan om jezelf ervan te verzekeren dat deze motor de juiste voor jou is. Wie weet heb je een aantal punten gevonden waardoor je reden hebt om te onderhandelen over de prijs. Want je zult immers kosten moeten maken om deze punten te laten verhelpen. Het kan natuurlijk ook zijn dat je toch besluit af te zien van de aankoop en nog even verder gaat zoeken naar die ene speciale motorfiets voor jou.

Het allermooiste zou echter zijn, en dat gunnen we je van harte, dat deze lijst je heeft geholpen om vast te stellen dat deze motorfiets exact de juiste motorfiets voor jou blijkt te zijn. En je de onderhandelingen met de verkoper succesvol hebt kunnen afronden. In dat geval: Van harte gefeliciteerd met je nieuwe aanwinst en heel veel rijplezier!

22-punten checklist voor het kopen van een tweedehands motor

Recent nieuws

RAM Mounts: vo...

Ride On: De to...

De onmisbare e...